تازه ها
ادبیات
کتاب خاص و عجیب «اتوبوس پیر» یکی از کتابهای «ریچارد براتیگان» (Richard GaryBrautigan) است. این نویسنده سبکی عجیب و رؤیایی دارد؛ سبکی که مطمئنم تا به حال آن را جایی ندیده و نخواندهاید. هیچکس نمیداند سبک نوشتههای او، در کدام مکتب و سنت تاریخی قرار میگیرد؛ زیرا تمام داستانهای کوتاه او، بیشتر به شعر شبیه هستند تا داستان.
براتیگان در اتوبوس پیر، به سادگی به شما نشان میدهد که چقدر میتواند پشت تمام جملاتش، احساسات شلوغ و رنگارنگ را بگنجاند؛ اما در عین حال آنها را دستنیافتنی بسازد تا بارها و بارها به جملاتش باز گردید تا بهتر آنها را احساس کنید. با خوندن این کتاب، یک تجربه احساسی لطیف و متفاوت به طیف احساسات تجربهشده ذهنتان اضافه میشود.
در میان بهترین داستان های کوتاه جهان مجموعه داستان کوتاه «یک گل سرخ برای امیلی»، نوشته رماننویس و برنده جایزه نوبل ادبیات آمریکایی، «ویلیام فاکنر» (William Cuthbert Faulkner) نامش میدرخشد. این مجموعه شامل ۶ داستان کوتاه است و «نجف دریابندری» مترجم خوب کشورمان، آن را به زبان فارسی ترجمه کرده است. نجف دریابندری درباره این کتاب میگوید:
«این مجموعه نمونه یک دوره معین در کار فاکنر یا نمودار یک سیر خاص در تحول سبک او نیست. به همین دلیل بیان فاکنر در این داستانها متفاوت است.»
در این مجموعه داستان کوتاه متفاوت، شیوه زندگی سیاهپوستان در کنار سفیدپوستان را میبینید. جملات فاکنر در این کتاب احساسات دارند و به زیبایی همهچیزهایی را که برای خیالپردازی ذهن شما لازم است، بیان میکنند. به نظر نویسنده این مقاله، «یک گل سرخ برای امیلی» یکی از جذابترین و بهترین داستان های کوتاه ترجمه شده است.
حتما نام این رماننویس و در واقع میتوان گفت «روانشناس» بزرگ روسی را شنیدهاید. «فیودور داستایوفسکی» (Fyodor Dostoevsky) یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین نویسندههای روسیه و جهان است. اگر هنوز آثاری از این نویسنده را نخواندهاید؛ هیچ اثری بهتر از «شبهای روشن» به شما کمک نمیکند.
این کتاب که در واقع رمانی کوتاه است، شما را به خوبی با آثار او آشنا میکند. شاید شخصیتپردازی این کتاب به خوبی کتابهای دیگرش، مثل «جنایت و مکافات» یا «برادران کارامازوف» نباشد؛ اما میتواند بهخوبی به شما نشان دهد که یک نویسنده چطور میتواند با همین تعداد صفحات اندک، شخصیتهایش را پخته کند و جریان داستان را جلو ببرد.
نام «چخوف» (Anton Chekhov) همیشه در کنار نام نویسندگان بزرگی مثل «تولستوی»، «داستایوفسکی» و «تورگینوف» میآید. برخی از صاحبنظران میگویند که چخوف بزرگترین داستان کوتاه نویس روسیه است. چخوف درباره داستاننویسیاش گفته است:«در زندگی ادبی ۲۰سالهام؛ صرفنظر از گزارشهای حقوقی، یادداشتها و مقالاتی که روز به روز در روزنامه منتشر کردهام؛ بیش از ۳۰۰ داستان و افسانه نوشته و به چاپ رساندهام.»
این نویسنده فعال و بزرگ روسی، داستان کوتاههای منحصربهفرد خودش را دارد. در کتاب «بهترین داستانهای کوتاه چخوف» ۳۴ داستان کوتاه را از این نویسنده روسی میخوانید. این کتاب نیز یکی از بهترین داستان های کوتاه ترجمه شده در ایران است.
داستانهای این مجموعه که توسط هیچکاک و نویسندگان مورد حمایت او نوشته شدهاند خواننده را با دنیایی سیاه و دلهرهآور که گاه با طنزی سیاه و مهلک عجین میباشند، آشنا میکند و در بیشتر کشورهای جهان بارها منتشر شدهاند.
سیدمحمدعلی موسوی جمالزاده اصفهانی (1376-1270)، از برترین نویسندگان معاصر ایرانی اهل اصفهان بود.
او نخستین مجموعهی داستانهای کوتاه ایرانی را با عنوان یکی بود یکی نبود در سال 1300 در برلین منتشر کرد.
جمالزاده، در سال 1965 جایزه نوبل ادبیات را کسب کرد. داستانهای وی انتقادی (از وضع زمانه)، ساده، طنزآمیز و آکنده از ضربالمثلها و اصطلاحات عامیانه است.
همچنین از او به عنوان یکی از بنیانگذاران اصلی ادبیات داستانی معاصر فارسی یاد میشود. داستان کوتاه «فارسی شکر است» که در کتاب یکی بود یکی نبود او چاپ شده است به عنوان نخستین داستان کوتاه فارسی به شیوهی غربی به شمار میآورند.
جمالزاده در مقدمه کتاب خود بیان میکند که کاربرد ادبیات جدید نخست بازتاب فرهنگ عامه و سپس انعکاس مسایل و واقعیتهای اجتماعی است.
آثار محمدعلی جمالزاده عبارتنداز: سر و ته یه کرباس، دارالمجانین زمین، ارباب، دهقان، صندوقچه اسرار، تلخ و شیرین، راه آب نامه، قصه های کوتاه برای بچه های ریش دار، قصه ما به سر رسید و…
کتاب صوتی کباب غاز، از آثار داستانی کوتاه و مشهور محمدعلی جمالزاده است که میتوانید این داستان کوتاه و شیرین را رایگان از سایت یا اپلیکیشن نوار دریافت کنید.
صادق هدایت (1330-1281)، مترجم و یکی از نویسندگان روشنفکر معاصر ایرانی در پاریس بود. او در ردیف محمدعلی جمالزاده و صادق چوبک، از پدران داستاننویسی نوین ایرانی به شمار میرود.
هدایت در فاصله سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۴ خورشیدی دهها داستان کوتاه نوشت و به چاپ رساند تا اینکه در ۱۳۱۵ خورشیدی به همراه دوست خود علی شیرازپور پرتو معروف به شین پرتو به هند رفت و شروع به یادگیری زبان پهلوی کرد.
بوف کور مهمترین اثر داستانی مدرن ایران است و آنچه موجب شهرت جهانی هدایت شد، همین کتاب بود که به زبانهای مختلف از جمله انگلیسی و فرانسه ترجمه شد.
هدایت یکی از معدود نویسندگان معاصر ایرانی محسوب میشود که با تکیه بر فرهنگ و تاریخ ایران به ویژه خرد ایرانی، خاستگاه ایرانی بودن خود را برجسته کرد.
همهی تلاش او در آفرینش بهترین داستانهایش حیات بخشیدن به نمادها، تمثیلها، استعارهها و نشانههای گمشده یا فراموش شده در فرهنگ کهن و ادبیات ایرانی است.
از آثار صوتی صادق هدایت که از سایت یا اپلیکیشن نوار قابل دریافت است؛ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
محمود دولت آبادی (1319 تا کنون)، نویسنده معاصر اهل ایران است.
رمان ده جلدی کلیدر، مشهورترین اثر اوست. برخی از آثار دولتآبادی به چندین زبان غربی و شرقی ترجمه و منتشر شده است. داستانِ بیشترِ نوشتههای دولتآبادی در روستاهای خراسان رخ میدهد و از رنج و مشقت روستاییان شرق ایران روایت میکند.
کلیدر یک رمان عظیم روستایی است و در ۱۰ جلد و بالغ بر سه هزار صفحه که او بیش از ۱۵ سال عمرش را صرف نگارش آن کردهاست، حجیمترین رمان فارسی به شمار میرود.
رمانی با زبانی فخیم و حماسی و با بیش از شصت شخصیت که جملگی تمام و کمال پرداخته شدهاند.
دولتآبادی نثری ساده، روان و توصیفگرایانه دارد. داستانهایش را با نگاهی جزئیگرایانه و دقیق مینویسد. تمام دغدغهی او دغدغهی مردم فقیر، قشر متوسط و رو به پایین جامعه و مشکلات اجتماعی نابهسامان است.
وی بر این اساس مهمترین وظیفهی نویسنده و هنرمند را بازسازی تاریخ اجتماعی و فرهنگی ایران میداند. امری که قدرتهای استکباری با استعمارگریهایشان مانع آن شدهاند.
از آثار داستانی محمود دولت آبادی میتوان به کارنامهی سپنج، سلوک، آن مادیان سرخ یال، جای خالی سلوچ و… اشاره کرد.
شما میتوانید کتاب صوتی آهوی بخت من گزل را با صدای محمود دولت آبادی از سایت یا اپلیکیشن نوار دریافت کنید.
صادق چوبک (1377-1295)، نویسنده معاصر ایرانی در سبک واقعگرایی بود. او را به دلیل دقتنظر در جرئینگریها و درونبینیها، رئالیست افراطی و طبیعتگرا خواندهاند.
در نامههای متعددی که چوبک در سالهای قبل و بعد از انقلاب به دوستانش مینوشت، میتوان علاقهی افراطی او را به ایران و فرهنگش دید. او عاشق کتابهای کلاسیک فارسی مانند تاریخ بیهقی و کلیات سعدی بود.
صادق چوبک، نخستین مجموعه داستانش را با نام «خیمه شب بازی» در ۱۳۲۴ خورشیدی منتشر کرد. در این اثر و اثری دیگری با نام «چرا دریا طوفانی شد» (۱۳۲۸) بیشتر به توصیف مناظر میپردازد، ضمن اینکه شخصیتهای داستان و روابط آنها و روحیات آنها نیز به تصویر کشیده میشود.
او در ۱۳۲۸ خورشیدی اثر دیگرش را هم که حاوی سه داستان و یک نمایشنامه بود با عنوان «انتری که لوطیاش مرده بود» به چاپ سپرد.
آثار دیگر وی که برایش شهرت فراوان به ارمغان آورد، رمانهای «تنگسیر» (۱۳۴۲) و «سنگ صبور» (۱۳۴۵) است.
در «سنگ صبور» جریان سیال ذهنی روایت و بیان داستان از زبان افراد مختلف به کار گرفته شدهاست. این اثر بحثهای زیادی را در محافل ادبی آن زمان برانگیخت.
او یک رئالیست تمام عیار بود که با منعکس کردن چرکها و زخمهای طبقه رها شده فرودست نه در جستجوی درمان آنها بود و نه تلاش داشت، پیشوای فکری نسلی شود که تاب این همه زشتی را نداشت. به همین دلیل چهره کریه و ناخوشایندی که از انسان بیچیز، گرسنه و فاقد رویا ارایه میدهد، نه تنها مبنای آرمانگرایانه ندارد، بلکه نوعی رابطه دیالکتیکی است، میان جنبههای مختلف خشونت.
از آثار صوتی صادق چوبک که از سایت یا اپلیکیشن نوار قابل دریافت است؛ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
جلال آل احمد (1348-1302)، روشنفکر، منتقد و از نویسندگان نام آشنا در ادبیات معاصر ایرانی اهل گیلان و همسر سیمین دانشور بود.
مجموعه داستان «دید و بازدید» نخستین اثر ادبی آل احمد محسوب میشود که در سال 1324 منتشر شد.
این مجموعه، ابتدا 10 داستان کوتاه بود که در چاپ هفتم آن دو داستان دیگر به آن افزوده شد. جلال در این مجموعه با نثری طنزآلود به انتقاد از مسائل اجتماعی پرداخت.
وی مجموعه داستان دیگری را با نام «از رنجی كه میبریم» در سال 1326 منتشر کرد. در این مجموعه 7 داستان کوتاه آمده بود و جلال در آن به شکست احزاب در اجتماع آن روز ایران، اشاراتی کرده بود.
سال 1331، سال انتشار مجموعه نه داستان کوتاه به نام «زن زیادی» است. جلال در این کتاب که حاوی یک مقدمه نیز هست، به تصویر شخصیت زنان قشرهای مختلف پرداخته است.
جلال در «سرگذشت کندوها» که نخستین داستان نسبتا بلند او بود، به قضیه نفت و شکست مبارزات سیاسی سالهای 29 تا 31 پرداخت. او در این کتاب به سبک قصههای سنتی ایران، با «یکی بود یکی نبود» داستان خود را آغاز میکند.
از آثار صوتی جلال آل احمد که از سایت یا اپلیکیشن نوار قابل دریافت است؛ میتوان به موارد زیر اشاره کرد: